рдЬीрд╡рди рдЕрдиिрд╢्рдЪिрдд рд╣ै।
рдХрднी рд╕рдб़рдХ рдкрд░ рджुрд░्рдШрдЯрдиा,
рдХрднी рдмीрдоाрд░ी, рдХрднी рдЕрдЪाрдирдХ рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕ंрдХрдЯ — рдпे рд╕рдм рдмाрддें рд╣рдоें рдпाрдж рджिрд▓ाрддी рд╣ैं рдХि рдЬीрд╡рди рдоें рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдХी
рддैрдпाрд░ी рдкрд╣рд▓े рд╕े
рд╣ोрдиा рдХिрддрдиा рдЬ़рд░ूрд░ी рд╣ै।
рдмीрдоा
(Insurance)
рджрд░рдЕрд╕рд▓ рдПрдХ рдРрд╕ा рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдХрд╡рдЪ рд╣ै,
рдЬो рдоुрд╢्рдХिрд▓ рд╕рдордп рдоें рд╣рдоाрд░े рдкрд░िрд╡ाрд░ рдФрд░ рднрд╡िрд╖्рдп рдХो рд╕ंрднाрд▓ рд▓ेрддा рд╣ै। рд▓ेрдХिрди рдЕрдХ्рд╕рд░ рд▓ोрдЧ рдЗрд╕े рд╕िрд░्рдл рдПрдХ “investment
product” рдоाрди рд▓ेрддे рд╣ैं — рдЬрдмрдХि рдЕрд╕рд▓ рдоें рдмीрдоा investment
рдирд╣ीं, protection рд╣ै।
рдЖрдЬ рд╣рдо рд╕рдордЭेंрдЧे рдХि рдмीрдоा рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоें рдХ्рдпा рд╣ै, рдЗрд╕рдХी рдЬ़рд░ूрд░рдд рдХ्рдпों рд╣ै, рд╕рд╣ी рдкॉрд▓िрд╕ी рдХैрд╕े рдЪुрдиी рдЬाрдП рдФрд░ рдЧрд▓рдд рдмीрдоा рдХैрд╕े рд╣рдоें рднाрд░ी рдиुрдХрд╕ाрди рдкрд╣ुंрдЪा рд╕рдХрддा рд╣ै।
ЁЯзй H1: рдмीрдоा рдХ्рдпों рдЬ़рд░ूрд░ी рд╣ै?
рдЬीрд╡рди рдоें рд╣рдо рдмрд╣ुрдд рдХुрдЫ plan
рдХрд░рддे рд╣ैं — рдХрд░िрдпрд░, рдШрд░, рдмрдЪ्рдЪों рдХी рдкрдв़ाрдИ, рд░िрдЯाрдпрд░рдоेंрдЯ...
рд▓ेрдХिрди рдЬो рдЪीрдЬ़ unplanned рд╣ै, рд╡рд╣ी рд╣рдоें рд╕рдмрд╕े рдЬ़्рдпाрджा рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХрд░рддी рд╣ै —
рджुрд░्рдШрдЯрдиा, рдмीрдоाрд░ी, рдоृрдд्рдпु, рдиौрдХрд░ी рдЫूрдЯрдиा, рдпा
рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕ंрдХрдЯ।
рдмीрдоा рдЗрди рд╕рднी рдЕрдирдкेрдХ्рд╖िрдд
рдШрдЯрдиाрдУं рдХे рд╕рдордп рд╣рдоें рд╕рд╣ाрд░ा рджेрддा рд╣ै।
рдиीрдЪे рд╣рдо 7 рдмрдб़े рдХाрд░рдг рд╕рдордЭेंрдЧे рдХि рдмीрдоा рдХ्рдпों рдЬ़рд░ूрд░ी рд╣ै ЁЯСЗ
ЁЯзй 1. рдЬीрд╡рди рдХी
рдЕрдиिрд╢्рдЪिрддрддा – рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ा
рдХाрд░рдг
рдХрднी рд╕ोрдЪा рд╣ै, рдЕрдЧрд░ рдЖрдЬ рдЕрдЪाрдирдХ рдХुрдЫ рдЕрдк्рд░рдд्рдпाрд╢िрдд рд╣ो рдЬाрдП —рддो рдЖрдкрдХे рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХा рдХ्рдпा рд╣ोрдЧा?
рдХौрди рдЙрдирдХी рдЬ़рд░ूрд░рддें рдкूрд░ी рдХрд░ेрдЧा, рдмрдЪ्рдЪों рдХी рдкрдв़ाрдИ, рдпा рдШрд░ рдХा рдЦрд░्рдЪ?
Life Insurance рдЗрд╕ рд╕рд╡ाрд▓ рдХा рдЙрдд्рддрд░ рд╣ै।
рдпрд╣ рдХिрд╕ी рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХी рдЖрд░्рдеिрдХ рд░ीрдв़ рдХो рдЯूрдЯрдиे рд╕े рдмрдЪाрддा рд╣ै।
ЁЯФ╣ рдЙрджाрд╣рд░рдг:
рд░ाрд╣ुрд▓, рдЙрдо्рд░ 35, рдПрдХ рдк्рд░ाрдЗрд╡ेрдЯ рдХंрдкрдиी рдоें рдиौрдХрд░ी рдХрд░рддा рдеा।
рдЙрд╕рдиे ₹1 рдХрд░ोрдб़ рдХा Term Insurance рд▓िрдпा рд╣ुрдЖ рдеा।
рджुрд░्рднाрдЧ्рдп рд╕े рдПрдХ рд╕рдб़рдХ рджुрд░्рдШрдЯрдиा рдоें рдЙрд╕рдХी рдоृрдд्рдпु рд╣ो рдЧрдИ।
рдХंрдкрдиी рдиे 15 рджिрдиों рдоें рдЙрд╕рдХी рдкрдд्рдиी рдХो рдкूрд░ा рдмीрдоा рдЕрдоाрдЙंрдЯ рджिрдпा —
рдЕрдм рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХो рдХिрд╕ी рдкрд░ рдиिрд░्рднрд░ рдирд╣ीं рд░рд╣рдиा рдкрдб़ा।
рдмрдЪ्рдЪों рдХी рдкрдв़ाрдИ рдФрд░ рдШрд░ рдХे рдЦрд░्рдЪ рдмिрдиा рд░ुрдХाрд╡рдЯ рдЪрд▓рддे рд░рд╣े।
ЁЯСЙ рд╕ीрдЦ: Life Insurance рдоृрдд्рдпु рдХो рд░ोрдХ рдирд╣ीं рд╕рдХрддा,
рд▓ेрдХिрди рдЬीрд╡िрдд рд▓ोрдЧों рдХे
рдЬीрд╡рди рдХो рд╕ंрднाрд▓ рд╕рдХрддा
рд╣ै।
ЁЯПе 2. рдмीрдоाрд░ी рдФрд░
рдоेрдбिрдХрд▓ рдЦрд░्рдЪ – Health Insurance рдХा рдорд╣рдд्рд╡
рдмीрдоाрд░िрдпाँ
рдЕрдм рдЙрдо्рд░ рдирд╣ीं рджेрдЦрддीं —
рдХрднी рднी, рдХिрд╕ी рдХो рднी, рдХिрд╕ी рд░ूрдк рдоें рдЖ рд╕рдХрддी рд╣ैं।
рдЖрдЬ рдХे рд╕рдордп рдоें рдПрдХ рд╕ाрдоाрди्рдп рдЕрд╕्рдкрддाрд▓ рдоें рднрд░्рддी рд╣ोрдиे рдХा рдЦрд░्рдЪ рднी ₹50,000 рд╕े ₹2 рд▓ाрдЦ рддрдХ рд╣ोрддा рд╣ै।
рдЕрдЧрд░ рдХोрдИ рдмрдб़ी рд╕рд░्рдЬрд░ी рд╣ै рддो рдпрд╣ 5–10 рд▓ाрдЦ рддрдХ рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै।
Health Insurance рдЗрд╕ рдЦрд░्рдЪ рдХो рдЙрдаाрддा рд╣ै рддाрдХि рдЗрд▓ाрдЬ рдкैрд╕ों рдХी рд╡рдЬрд╣ рд╕े рди рд░ुрдХे।
ЁЯФ╣ рдЙрджाрд╣рд░рдг:
рд╕ीрдоा 40 рд╕ाрд▓ рдХी рдорд╣िрд▓ा рдеी, рдЬिрд╕े рдЕрдЪाрдирдХ
Gall Bladder Stone рдХी рд╕рд░्рдЬрд░ी рдХрд░рдиी рдкрдб़ी।
рдХुрд▓ рдЦрд░्рдЪ рдЖрдпा ₹1.8 рд▓ाрдЦ।
рд▓ेрдХिрди рдЙрд╕рдХे рдкाрд╕ ₹10 рд▓ाрдЦ рдХा Family Health Plan рдеा,
рдЬिрд╕рд╕े рдкूрд░ा рдмिрд▓ рдХैрд╢рд▓ेрд╕
рд╣ो рдЧрдпा —
рдиा рдЬेрдм рд╕े рдкैрд╕ा рдиिрдХрд▓ा, рдиा рддрдиाрд╡ рд╣ुрдЖ।
ЁЯСЙ рд╕ीрдЦ: Health Insurance рд╕िрд░्рдл рдмीрдоाрд░ी рдХा рдЦрд░्рдЪ рдирд╣ीं,
рдоाрдирд╕िрдХ рд░ाрд╣рдд рднी рджेрддा рд╣ै।
ЁЯТ░ 3. рдЖрд░्рдеिрдХ рдпोрдЬрдиा рдХा
рдордЬрдмूрдд рд╣िрд╕्рд╕ा
рд╕рд╣ी рдмीрдоा рдЖрдкрдХी
Financial Planning рдХा рдЖрдзाрд░ рд╣ै।
рдпрд╣ рдЖрдкрдХे
savings, mutual funds, рдФрд░
investments рдХो рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рд░рдЦрддा рд╣ै।
рдХ्рдпोंрдХि рдЬрдм рдХोрдИ рдЖрдкाрдд рд╕्рдеिрддि рдЖрддी рд╣ै —
рдмीрдоा buffer рдмрди рдЬाрддा рд╣ै, рдЬिрд╕рд╕े рдЖрдкрдХो рдЕрдкрдиी рдмрдЪрдд рддोрдб़рдиी рдирд╣ीं рдкрдб़рддी।
ЁЯФ╣ рдЙрджाрд╣рд░рдг:
рдиीрд░рдЬ рдХे рдкाрд╕ ₹5 рд▓ाрдЦ рдХी рдмрдЪрдд рдеी рдФрд░ рдЙрд╕рдиे
Health Plan рдирд╣ीं рд▓िрдпा рдеा।
рдПрдХ рджिрди рдкिрддा рдЬी рдХो Heart Attack рдЖрдпा, рдФрд░ 3 рджिрди рдоें ₹4 рд▓ाрдЦ рдЦрд░्рдЪ рд╣ो рдЧрдП।
рдиीрд░рдЬ рдХी рд╕ाрд░ी рдмрдЪрдд рдЦрдд्рдо рд╣ो рдЧрдИ।
рдЕрдЧрд░ рдЙрд╕рдиे рдкрд╣рд▓े рд╕े Health Insurance рд▓िрдпा рд╣ोрддा,
рддो рд╡ो рдкैрд╕ा рдЕрдм рднी рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рд░рд╣рддा।
ЁЯСЙ рд╕ीрдЦ: рдмीрдоा рдЖрдкрдХी рдоेрд╣рдирдд рдХी
рдХрдоाрдИ рдХी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा
рд╣ै।
ЁЯзТ 4. рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХी
рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕्рдеिрд░рддा рдмрдиाрдП
рд░рдЦрдиा
рдЬीрд╡рди рдмीрдоा рд╕िрд░्рдл рд╡्рдпрдХ्рддि рдХे рд▓िрдП рдирд╣ीं, рдЙрд╕рдХे рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХे рд▓िрдП рднी рдЙрддрдиा рд╣ी рдЬ़рд░ूрд░ी рд╣ै।
рдХ्рдпोंрдХि рдХिрд╕ी рдХी рдЕрдиुрдкрд╕्рдеिрддि
рдоें рднी, рдмीрдоा рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХे рднрд╡िрд╖्рдп рдХो
рд╕्рдеिрд░ рд░рдЦрддा рд╣ै।
ЁЯФ╣ рдЙрджाрд╣рд░рдг:
рд░рдоेрд╢ рдПрдХ рдЫोрдЯे рд╢рд╣рд░ рдХे рдЯीрдЪрд░ рдеे।
рдЙрдирдХा рдоाрд╕िрдХ рд╡ेрддрди ₹40,000 рдеा рдФрд░ рджो рдмрдЪ्рдЪे рдеे।
рдЙрди्рд╣ोंрдиे ₹50 рд▓ाрдЦ рдХा Term Insurance рд▓िрдпा।
рдЙрдирдХी рдЕрд╕рдордп рдоृрдд्рдпु рдХे рдмाрдж рдкрдд्рдиी рдХो рд╡рд╣ рд░ाрд╢ि рдоिрд▓ी,
рдЬिрд╕рд╕े рдмрдЪ्рдЪों рдХी рдкрдв़ाрдИ рдФрд░ рдЬीрд╡рдирдпाрдкрди рдмिрдиा рдкрд░ेрд╢ाрдиी рдХे рдЪрд▓рддा рд░рд╣ा।
ЁЯСЙ рд╕ीрдЦ: рдмीрдоा рдХा рдорддрд▓рдм рд╣ै рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХो
рдиिрд░्рднрд░рддा рд╕े рдЖрдЬ़ाрджी рджेрдиा।
ЁЯЪЧ 5. рджुрд░्рдШрдЯрдиा рдФрд░
рд╕ंрдкрдд्рддि рдХी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा
рдмीрдоा рд╕िрд░्рдл Life рдпा Health
рддрдХ рд╕ीрдоिрдд рдирд╣ीं рд╣ै।
Motor Insurance, Home Insurance, Fire Insurance рдЬैрд╕ी рдкॉрд▓िрд╕िрдпाँ
рдЖрдкрдХी рд╕ंрдкрдд्рддि рдХी рд░рдХ्рд╖ा рдХрд░рддी рд╣ैं।
рдЕрдЧрд░ рдЖрдкрдХी рдЧाрдб़ी рдХा рдПрдХ्рд╕ीрдбेंрдЯ
рд╣ो рдЬाрдП рдпा рдШрд░ рдоें рдЖрдЧ рд▓рдЧ рдЬाрдП,
рддो рдмीрдоा рдХंрдкрдиी рдиुрдХрд╕ाрди рдХा рднुрдЧрддाрди рдХрд░рддी рд╣ै।
ЁЯФ╣ рдЙрджाрд╣рд░рдг:
рд╕ंрджीрдк рдХी рдХाрд░ рд╕рдб़рдХ рдХिрдиाрд░े рдЦрдб़ी рдеी, рддрднी рдПрдХ рдЯ्рд░рдХ рдиे рдЙрд╕े рдЯрдХ्рдХрд░ рдоाрд░ рджी।
рдорд░рдо्рдордд рдХा рдЦрд░्рдЪ ₹70,000 рдЖрдпा,
рд▓ेрдХिрди Motor Insurance рдиे рдкूрд░ा рдЦрд░्рдЪ рдЙрдаाрдпा।
ЁЯСЙ рд╕ीрдЦ: рдмीрдоा рд╕िрд░्рдл рдЬीрд╡рди рдирд╣ीं, рд╕ंрдкрдд्рддि рдХी
рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рднी рдХрд░рддा рд╣ै।
ЁЯУИ 6. рднрд╡िрд╖्рдп рдХे
рд▓рдХ्рд╖्рдпों рдХो рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рд░рдЦрдиा
рд╣рдо рд╕рдмрдХे рдЬीрд╡рди рдоें рдХुрдЫ рдмрдб़े рд╡िрдд्рддीрдп рд▓рдХ्рд╖्рдп рд╣ोрддे рд╣ैं —
рдмрдЪ्рдЪों рдХी рдкрдв़ाрдИ, рд╢ाрджी, рдШрд░ рдЦрд░ीрджрдиा рдпा рд░िрдЯाрдпрд░рдоेंрдЯ।
рдЕрдЧрд░ рдмीрдЪ рдоें рдХोрдИ рдЕрдирд╣ोрдиी рд╣ो рдЬाрдП, рддो рдпे рд╕рдкрдиे рдЕрдзूрд░े рд░рд╣ рдЬाрддे рд╣ैं।
рдмीрдоा рдЗрди рд▓рдХ्рд╖्рдпों рдХो рдкूрд░ा рдХрд░рдиे рдоें рдорджрдж рдХрд░рддा рд╣ै,
рдХ्рдпोंрдХि рдмीрдоा рдХा рдкैрд╕ा рдЖрдкрдХे рдмाрдж
рднी рдХाрдо рдХрд░рддा рд╣ै।
ЁЯФ╣ рдЙрджाрд╣рд░рдг:
рд░ीрдиा рдФрд░ рдЕрдоिрдд рдиे рдЕрдкрдиे рдмेрдЯे рдХी рдХॉрд▓ेрдЬ рдХी рдкрдв़ाрдИ рдХे рд▓िрдП 15 рд╕ाрд▓ рдмाрдж ₹20 рд▓ाрдЦ рдХा рдЯाрд░рдЧेрдЯ рд░рдЦा рдеा।
рд▓ेрдХिрди рдЕрдоिрдд рдХा рдиिрдзрди рд╣ो рдЧрдпा।
рдЙрдирдХे Life Insurance рдиे рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХो ₹30 рд▓ाрдЦ рджिрдП,
рдЬिрд╕рд╕े рдмेрдЯे рдХी рдкрдв़ाрдИ рдФрд░ рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХी рдЬрд░ूрд░рддें рдкूрд░ी рд╣ोрддी рд░рд╣ीं।
ЁЯСЙ рд╕ीрдЦ: рдмीрдоा рдЖрдкрдХे рд╕рдкрдиों рдХो рдЕрдзूрд░ा рдирд╣ीं рд░рд╣рдиे рджेрддा।
ЁЯТ╝ 7. рдмिрдЬ़рдиेрд╕ рдФрд░
рдк्рд░ोрдлेрд╢рдирд▓ рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा
рдЕрдЧрд░ рдЖрдк рдмिрдЬ़рдиेрд╕ рдХрд░рддे рд╣ैं, рддो рдмीрдоा рдЖрдкрдХे рдмिрдЬ़рдиेрд╕ рдХो рднी рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рд░рдЦрддा рд╣ै।
Keyman Insurance, Business Interruption Insurance, Fire Insurance рдЬैрд╕ी рдкॉрд▓िрд╕िрдпाँ
рдХंрдкрдиी рдХो рдиुрдХрд╕ाрди рд╕े рдмрдЪाрддी рд╣ैं।
ЁЯФ╣ рдЙрджाрд╣рд░рдг:
рдПрдХ рдЫोрдЯे рдоैрди्рдпुрдлैрдХ्рдЪрд░िंрдЧ рдпूрдиिрдЯ рдоें рдЖрдЧ рд▓рдЧ рдЧрдИ,
рдХुрд▓ рдиुрдХрд╕ाрди
₹15 рд▓ाрдЦ рдХा рд╣ुрдЖ।
рд▓ेрдХिрди рдХंрдкрдиी рдХे рдкाрд╕ Fire
Insurance рдеा,
рддो рдмीрдоा рдХंрдкрдиी рдиे рдкूрд░ा рдХ्рд▓ेрдо рджिрдпा рдФрд░ рдХाрд░ोрдмाрд░ рдлिрд░ рд╕े рд╢ुрд░ू рд╣ुрдЖ।
ЁЯСЙ рд╕ीрдЦ: рдмीрдоा рдЖрдкрдХे рдмिрдЬ़рдиेрд╕ рдХो рд╕ंрдХрдЯ
рд╕े рдЙрдмाрд░рдиे рдХा
рдкुрд▓ рд╣ै।
ЁЯТм 8. рдЯैрдХ्рд╕ рдмрдЪрдд
рдХा рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рд▓ाрдн
рд╣ाрд▓ांрдХि рдмीрдоा рдХा рдЕрд╕рд▓ी рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рд╣ै,
рд▓ेрдХिрди рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рдЗрд╕े рдЯैрдХ्рд╕ рдЫूрдЯ рд╕े рднी рдЬोрдб़ा рд╣ै рддाрдХि рд▓ोрдЧ рдЗрд╕े рдЕрдкрдиाрдПँ।
- Section
80C: Life Insurance рдкрд░ рдЯैрдХ्рд╕
рдЫूрдЯ ₹1.5 рд▓ाрдЦ рддрдХ
- Section
80D: Health Insurance
Premium рдкрд░
₹25,000–₹50,000 рддрдХ рдЫूрдЯ
ЁЯФ╣ рдЙрджाрд╣рд░рдг:
рдЕрдЧрд░ рдЖрдк ₹20,000 рд╕ाрд▓ाрдиा
Health Insurance Premium рджेрддे рд╣ैं,
рддो рдЙрддрдиी рд░ाрд╢ि рдЖрдкрдХी
taxable income рд╕े рдШрдЯ рдЬाрдПрдЧी।
рдпाрдиि рдЯैрдХ्рд╕ рдоें рдмрдЪрдд рднी рдФрд░ рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рднी।
ЁЯСЙ рд╕ीрдЦ: рдмीрдоा = рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा + рдЯैрдХ्рд╕ рдмрдЪрдд
❤️ 9. рдорди рдХी
рд╢ांрддि (Peace of
Mind)
рд╕рдмрд╕े рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдХाрд░рдг —
рдмीрдоा рд╣рдоें рдоाрдирд╕िрдХ рд╢ांрддि рджेрддा рд╣ै।
рдпрд╣ рд╕ोрдЪрдХрд░ рд░ाрд╣рдд рдоिрд▓рддी рд╣ै рдХि рдЕрдЧрд░ рдХрд▓ рдХुрдЫ рднी рд╣ो рдЬाрдП,
рддो рдкрд░िрд╡ाрд░ рдФрд░ рднрд╡िрд╖्рдп рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рд╣ै।
ЁЯФ╣ рдЙрджाрд╣рд░рдг:
рдПрдХ рд╡्рдпрдХ्рддि рдиे рдХрд╣ा —
“рдЕрдм рдоुрдЭे рдбрд░ рдирд╣ीं рд▓рдЧрддा, рдХ्рдпोंрдХि рдоेрд░े рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХे рд▓िрдП рд╕рдм рдХुрдЫ рддैрдпाрд░ рд╣ै।”
рдпрд╣ी рд╣ै Insurance = Peace of Mind рдХा рдЕрд╕рд▓ी рдЕрд░्рде।
⚖️ H2: Life Insurance vs Health Insurance
рдЕрдХ्рд╕рд░ рд▓ोрдЧ рдЗрди рджोрдиों рдХो рдПрдХ рд╣ी рд╕рдордЭ рд▓ेрддे рд╣ैं, рд▓ेрдХिрди рджोрдиों рдХे рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдЕрд▓рдЧ рд╣ैं।
рдЖрдЗрдП рдЧрд╣рд░ाрдИ рд╕े рд╕рдордЭрддे рд╣ैं —
ЁЯзН♂️ Life Insurance (рдЬीрд╡рди рдмीрдоा)
рдЙрдж्рджेрд╢्рдп:
рдпрджि рдмीрдоाрдзाрд░рдХ рдХी рдоृрдд्рдпु рд╣ो рдЬाрдП, рддो рдЙрд╕рдХे рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХो рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдоिрд▓े।
рдХिрд╕े
рд▓ेрдиा рдЪाрд╣िрдП:
рд╣рд░ рдХрдоाрдиे рд╡ाрд▓े рд╡्рдпрдХ्рддि рдХो — рдЪाрд╣े рд╡ो рдиौрдХрд░ी рдХрд░рддा рд╣ो рдпा рдмिрдЬ़рдиेрд╕।
рдоुрдЦ्рдп рдк्рд░рдХाрд░:
Term
Insurance – рд╕рдмрд╕े рд╕рд╕्рддा
рдФрд░ рдк्рд░рднाрд╡ी рдЬीрд╡рди
рдмीрдоा।
рдЗрд╕рдоें рдХेрд╡рд▓ death benefit рдоिрд▓рддा рд╣ै,
maturity value рдирд╣ीं।
рд▓ेрдХिрди рдпрд╣ рдХрдо рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рдоें рдЬ़्рдпाрджा рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рджेрддा
рд╣ै।
(рдЬैрд╕े ₹500 рдк्рд░рддि рдоाрд╣ рдоें ₹50 рд▓ाрдЦ рдХा рдХрд╡рд░।)
Endowment
Plan / Money Back Plan – рдЗрд╕рдоें рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдХे рд╕ाрде рдмрдЪрдд рднी рд╣ोрддी
рд╣ै।
рд▓ेрдХिрди рдЗрд╕рдХा рд░िрдЯрд░्рди
рдмрд╣ुрдд рдХрдо рд╣ोрддा
рд╣ै, рдЗрд╕рд▓िрдП рдпрд╣
pure investment рдирд╣ीं
рд╣ै।
ULIP (Unit
Linked Insurance Plan) – рдмीрдоा + рдиिрд╡ेрд╢
рдХा рдоिрд╢्рд░рдг।
рдЗрд╕рдоें рдоाрд░्рдХेрдЯ рд░िрд╕्рдХ
рд╣ोрддा рд╣ै, рдЗрд╕рд▓िрдП
рд╕рдордЭрджाрд░ी рд╕े рдиिрд╡ेрд╢
рдХрд░ें।
рд╕ुрдЭाрд╡:
рдЕрдЧрд░ рдЖрдк рдХेрд╡рд▓ рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдЪाрд╣рддे рд╣ैं, рддो Term Plan рд╕рдмрд╕े рдЕрдЪ्рдЫा рд╡िрдХрд▓्рдк рд╣ै।
ЁЯПе Health Insurance (рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдмीрдоा)
рдЙрдж्рджेрд╢्рдп:
рдмीрдоाрд░ी, рджुрд░्рдШрдЯрдиा рдпा рдСрдкрд░ेрд╢рди рдЬैрд╕ी рдоेрдбिрдХрд▓ рдЗрдорд░рдЬेंрд╕ी рдоें рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕рд╣ाрдпрддा рджेрдиा।
рдоुрдЦ्рдп рдк्рд░рдХाрд░:
- Individual
Health Plan: рд╕िрд░्рдл рдПрдХ рд╡्рдпрдХ्рддि рдХे рд▓िрдП।
- Family
Floater Plan: рдПрдХ рдкॉрд▓िрд╕ी
рдоें рдкूрд░ा рдкрд░िрд╡ाрд░
рдХрд╡рд░।
- Senior
Citizen Plan: рдмुрдЬ़ुрд░्рдЧों рдХे рд▓िрдП рдЕрд▓рдЧ рд╣ेрд▓्рде рдХрд╡рд░।
- Critical
Illness Plan: рдХैंрд╕рд░, рд╣ाрд░्рдЯ
рдЕрдЯैрдХ рдЬैрд╕ी рдЧंрднीрд░
рдмीрдоाрд░िрдпों рдХा рд╡िрд╢ेрд╖
рдХрд╡рд░।
рд╕ुрдЭाрд╡:
рдЕрдЧрд░ рдЖрдкрдХे рдоाрддा-рдкिрддा 50+ рд╣ैं, рддो рдЙрдирдХे рд▓िрдП рдЕрд▓рдЧ Senior Citizen Policy рд▓ेрдиा рдЬ़рд░ूрд░ी рд╣ै।
рдФрд░ рдпрджि рдЖрдкрдХा рдкрд░िрд╡ाрд░ рд╣ै, рддो рдПрдХ Family Floater Plan рд╕рдмрд╕े рдХिрдлाрдпрддी рд╣ोрддा рд╣ै।
ЁЯзн H2: рд╕рд╣ी рдкॉрд▓िрд╕ी рдЪुрдирдиे рдХे
рдиिрдпрдо
рдЕрдм рд╕рд╡ाрд▓ рдЖрддा рд╣ै —
“рд╕рд╣ी рдмीрдоा рдХैрд╕े
рдЪुрдиें?”
рдХ्рдпोंрдХि рдоाрд░्рдХेрдЯ рдоें рд╕ैрдХрдб़ों рдк्рд▓ाрди рд╣ैं, рдФрд░ рд╣рд░ рдПрдЬेंрдЯ рдЕрдкрдиी рдкॉрд▓िрд╕ी рдХो ‘рдмेрд╕्рдЯ’ рдмрддाрддा рд╣ै।
рдЖрдЗрдП рджेрдЦें, рд╕рдордЭрджाрд░ी рд╕े рдЪुрдиाрд╡ рдХрд░рдиे рдХे 7 рдиिрдпрдо ЁЯСЗ
1. рдЕрдкрдиी
рдЬ़рд░ूрд░рдд рдкрд╣рдЪाрдиें
рд╣рд░ рд╡्рдпрдХ्рддि рдХी рдЬ़рд░ूрд░рдд рдЕрд▓рдЧ рд╣ोрддी рд╣ै।
- рдЕрдЧрд░ рдЖрдк рдиौрдХрд░ी
рдХрд░рддे рд╣ैं рдФрд░ рдкрд░िрд╡ाрд░ рдкрд░ рдиिрд░्рднрд░ рд╣ै →
Term Plan рдЬ़рд░ूрд░ी рд╣ै
- рдЕрдЧрд░ рдЖрдк 40+ рд╣ैं рдФрд░ рдоेрдбिрдХрд▓
рдЦрд░्рдЪ рдмрдв़ рд░рд╣े рд╣ैं → Health Plan рдЬ़рд░ूрд░ी рд╣ै
- рдЕрдЧрд░ рдмिрдЬ़рдиेрд╕ рдХрд░рддे
рд╣ैं → Keyman
Insurance + Term Plan рджोрдиों
2. рдмीрдоा
рдХा Amount (Sum
Assured) рд╕рд╣ी
рд░рдЦें
Life Insurance рдХा рдХрд╡рд░ेрдЬ рдЖрдкрдХी рд╕ाрд▓ाрдиा рдЗрдирдХрдо рдХा рдХрдо
рд╕े рдХрдо 10-15 рдЧुрдиा рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП।
рдЙрджाрд╣рд░рдг:
рдЕрдЧрд░ рдЖрдкрдХी рд╕ाрд▓ाрдиा рдЗрдирдХрдо ₹6 рд▓ाрдЦ рд╣ै, рддो ₹60–90 рд▓ाрдЦ рдХा Term Plan рд▓ेрдиा рдЪाрд╣िрдП।
3. рдХंрдкрдиी рдХी
Claim Settlement Ratio рджेрдЦें
рдпрд╣ рдмрддाрддा рд╣ै рдХि рдХंрдкрдиी рдиे рдХिрддрдиे рджाрд╡े (claims) рдоंрдЬ़ूрд░ рдХिрдП рд╣ैं।
90% рд╕े рдКрдкрд░ рд╣ो рддो рдХंрдкрдиी рднрд░ोрд╕ेрдоंрдж рдоाрдиी рдЬाрддी рд╣ै।
4. Exclusions рдФрд░
Waiting Period рдкрдв़ें
Health Insurance рдоें рдХुрдЫ рдмीрдоाрд░िрдпाँ
рддुрд░ंрдд рдХрд╡рд░ рдирд╣ीं рд╣ोрддीं,
рдЬैрд╕े diabetes рдпा
pre-existing conditions — рдЗрдирдХे рд▓िрдП waiting period рд╣ोрддा рд╣ै।
рдЗрд╕े рдкрд╣рд▓े рд╕े рд╕рдордЭрдиा рдмрд╣ुрдд рдЬ़рд░ूрд░ी рд╣ै।
5. Premium рдХी
рддुрд▓рдиा рдХрд░ें, рдкрд░
рд╕िрд░्рдл рд╕рд╕्рддे рдоें
рди рдЬाрдПँ
рдХрдо рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рд╣рдоेрд╢ा рдЕрдЪ्рдЫा рдирд╣ीं рд╣ोрддा।
рдмीрдоा рдоें “рд╕рд╕्рддा” рдХрднी-рдХрднी “рдорд╣ंрдЧा рдиुрдХрд╕ाрди” рдмрди рд╕рдХрддा рд╣ै।
рд╣рдоेрд╢ा features, claim process рдФрд░ hospital network рджेрдЦें।
6. Online Plans рдХो
рдк्рд░ाрдердоिрдХрддा рджें
Online рдкॉрд▓िрд╕ी рдоें рдмीрдЪ рдХा рдПрдЬेंрдЯ рд╣рдЯ рдЬाрддा рд╣ै,
рдЗрд╕рд╕े рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рд╕рд╕्рддा рдФрд░ рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рд╕ाрдл़-рд╕ुрдерд░ी рд╣ोрддी рд╣ै।
7. Regular Review рдХрд░ें
рдмीрдоा рдПрдХ рдмाрд░ рд▓ेрдХрд░ рднूрд▓рдиे рдХी рдЪीрдЬ़ рдирд╣ीं рд╣ै।
рд╣рд░ 2–3 рд╕ाрд▓ рдоें рджेрдЦें рдХि рдХ्рдпा рдЖрдкрдХी income рдФрд░ рдЬрд░ूрд░рддें рдмрдв़ी рд╣ैं?
рдЕрдЧрд░ рд╣ाँ, рддो coverage рднी рдмрдв़ाрдПँ।
⚠️ H2: рдЧрд▓рдд рдкॉрд▓िрд╕ी рд╕े
рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓े рдиुрдХрд╕ाрди
рдХрдИ рд▓ोрдЧ рдмिрдиा рд╕рдордЭे рдмीрдоा рд▓े рд▓ेрддे рд╣ैं —
рдХрднी рдХिрд╕ी рджोрд╕्рдд рдХे рдХрд╣рдиे рдкрд░, рдХрднी рдЯैрдХ्рд╕ рдмрдЪाрдиे рдХे рд▓िрдП,
рдХрднी рд╕िрд░्рдл investment
рд╕рдордЭрдХрд░।
рдЗрд╕рд╕े рдХ्рдпा рдиुрдХрд╕ाрди рд╣ोрддे рд╣ैं? рдЖрдЗрдП рджेрдЦें ЁЯСЗ
1. рдХрдо
рдХрд╡рд░ेрдЬ – рдФрд░ рдкрд░िрд╡ाрд░ рдЕрд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд
рдХрдИ рд▓ोрдЧ ₹10–15 рд▓ाрдЦ рдХा рд╣ी Life
Cover рд▓े рд▓ेрддे рд╣ैं,
рдЬрдмрдХि рдЬ़рд░ूрд░рдд ₹1
рдХрд░ोрдб़ рдХी рд╣ोрддी рд╣ै।
рдРрд╕े рдоें рдмीрдоा рд╣ोрдиे рдХे рдмाрд╡рдЬूрдж рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХो рдкрд░्рдпाрдк्рдд рдкैрд╕ा рдирд╣ीं рдоिрд▓рддा।
2. рдЧрд▓рдд
Product – рд╕рд╣ी
рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдХे рд▓िрдП
рдирд╣ीं
Term Plan рдХी рдЬрдЧрд╣ Endowment Plan рд▓े рд▓िрдпा,
Investment рдХी рдЬрдЧрд╣ Health Plan рдкрд░ рднрд░ोрд╕ा рдХрд░ рд▓िрдпा —
рдЗрди рдЧрд▓рддिрдпों рд╕े рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдкूрд░ा
рдирд╣ीं рд╣ोрддा।
3. Hidden Terms – рдФрд░
Claim Rejection
рдХрдИ рдмाрд░ рдмीрдоा рд▓ेрдиे рд╕े рдкрд╣рд▓े рдПрдЬेंрдЯ рд╕ाрд░ी рдмाрддें рд╕ाрдл़ рдирд╣ीं рдмрддाрддा।
рдкрд░ рдмाрдж рдоें Claim рдХे рд╕рдордп рдЫोрдЯी рд╕ी technical рд╡рдЬрд╣ рд╕े рдХंрдкрдиी Claim рд░िрдЬेрдХ्рдЯ рдХрд░ рджेрддी рд╣ै।
рдЗрд╕рд▓िрдП Policy
Document рд╣рдоेрд╢ा рдЦुрдж
рдкрдв़ें рдФрд░ рд╕рднी
disclosures рд╕рд╣ी-рд╕рд╣ी рджें।
4. Premium рди рднрд░рдиा = Policy Lapse
рдХрдИ рд▓ोрдЧ рдХुрдЫ рд╕ाрд▓ рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рджेрддे рд╣ैं рдФрд░ рдлिрд░ рднूрд▓ рдЬाрддे рд╣ैं।
рдРрд╕े рдоें
Policy lapse рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै, рдФрд░ рдЬрдм рдЬ़рд░ूрд░рдд рдкрдб़рддी рд╣ै —
рдмीрдоा рдХाрдо рдирд╣ीं рдЖрддा।
5. Tax Benefit рдХे
рдЪрдХ्рдХрд░ рдоें рдЧрд▓рдд
рдк्рд▓ाрди
рдХрдИ рд▓ोрдЧ рд╕िрд░्рдл 80C
рдХे рдЯैрдХ्рд╕ рдЫूрдЯ рдХे рд▓िрдП рдкॉрд▓िрд╕ी рдЦрд░ीрдж рд▓ेрддे рд╣ैं,
рдкрд░ рдЕрд╕рд▓ рдоें protection рдХрдо рдФрд░ return
рдмрд╣ुрдд рдХрдо рдоिрд▓рддा рд╣ै।
ЁЯМИ H2: рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖ – Insurance = Peace of Mind
рдмीрдоा рдХा рдЕрд╕рд▓ी рдЕрд░्рде рд╣ै “рдорди рдХी
рд╢ांрддि”।
рдпрд╣ рд╡ो рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рд╣ै рдЬो рдЬीрд╡рди рдХी рдЕрдиिрд╢्рдЪिрддрддाрдУं рдХो рдиिрд╢्рдЪिрдд рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдоें рдмрджрд▓ рджेрддी рд╣ै।
рд╕рд╣ी рдмीрдоा рд╡рд╣ी рд╣ै —
- рдЬो рдЖрдкрдХी рдЬ़рд░ूрд░рддों рд╕े рдоेрд▓ рдЦाрддा
рд╣ो
- рдЬो рдЖрдкрдХे рдкрд░िрд╡ाрд░
рдХो рдмिрдиा рдЭंрдЭрдЯ
рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рджे
- рдФрд░ рдЬो рдЖрдкрдХो
рд╣рд░ рджिрди рдорди рдХी рд╢ांрддि рджे
рдпाрдж рд░рдЦिрдП,
рдмीрдоा рдХा рдорддрд▓рдм рдоृрдд्рдпु рд╕े
рдбрд░рдиा рдирд╣ीं — рдмрд▓्рдХि рдЬीрд╡рди рдХी
рдЬ़िрдо्рдоेрджाрд░ी рд▓ेрдиा рд╣ै।
ЁЯТм рдЕंрддिрдо рд╕ंрджेрд╢:
“Insurance рд▓ेрдиा рдорддрд▓рдм рдЕрдкрдиे рдкрд░िрд╡ाрд░ рд╕े рдпे рдХрд╣рдиा —
рдЪाрд╣े рдоैं рд░рд╣ूँ рдпा рди рд░рд╣ूँ, рддुрдо्рд╣ें рдХрднी рдЪिंрддा рдирд╣ीं рдХрд░рдиी рдкрдб़ेрдЧी।”